Lebensohl czyli reanimacja nieboszczyka

Śmierć Lebensohl’a na łamach BRYDŻA wprawdzie ogłosił kilka lat temu Włodzimierz Krysztofczyk, gdyż zaczęły go wypierać transfery coraz częściej stosowane przez zawodowców w licytacji dwustronnej, jednak – jak się okazuje – nieboszczyk Lebensohl ciągle żyje i dobrze póki co służy amatorom, którzy albo nie mają czasu albo aż takich aspiracji aby rywalizować z arcymistrzami. W tym artykule proponujemy jedynie najprostsze koncepcje po to aby wydobyć przede wszystkim esencję zagadnienia.

Lebensohl to konwencja opracowana przez amerykańskich brydżystów Boehma i Lebensolda (właśnie tak pisane przez „d” nie przez „h”), stosowana w wielu sekwencjach licytacyjnych, głównie po standardowym bądź słabym otwarciu 1 i naturalnym, bądź sztucznym wejściu kolorem. Konwencja bazuje na wprowadzeniu sztucznej odzywki 2 (autorelay), po której partner licytuje przeważnie automat 3.

Materiał opracowany przez KZ i AK na podstawie artykułów Władysława Izdebskiego i Marka Wójcickiego oraz współczesnych trendów licytacyjnych.

Potrzeba matką wynalazku

Lebensohl’a stosujemy w licytacji dwustronnej praktycznie wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest choćby przybliżone zbilansowanie połączonych rąk. Wyobraźmy sobie taką sekwencję:

W	N	E	S
2¹	ktr	pas	3

¹ niech będzie cokolwiek; blok na szóstce czy 5-5 piki i młodszy

Teraz konia z rzędem temu kto zgadnie ile pkt ma S, bo wiadomo tylko, że górna granica to 11 brzydkich. Może mieć równie dobrze bardzo mało czyli 5 czy 7 pkt. Widać już, że nie da się zbilansować, a co za tym idzie wylicytować optymalnego kontraktu w sposób świadomy. Pozostaje losowanie wszak brydż to gra losowa. Fajnie byłoby jednak gdyby to była w naszym wykonaniu także gra strategiczna.

Mechanizm czyli jak to działa?

Zalety

Jest jednak na to całkiem niezła recepta. Od dawna znane jest rozwiązanie tego typu problemów aukcji dwustronnej jak powyższy, zaproponowane przez w/w Amerykanów, którzy wpadli na pomysł zastąpienia naturalnego 2 sztuczną odzywką o dwóch znaczeniach:

przygotowanie SIGN-OFF na dowolnym kolorze w sile 0-7(8) pkt
FORSING od 12 pkt

Jak z pewnością zauważyliście pozostała kwestia przedziału 9-11 pkt, który to miltonaż pokrywa się w sensie bilansowym mniej więcej z mechanizmem INWITu do końcówki po otwarciu na poziomie 1. Z takim przedziałem punktowym licytujemy naturalnie co mamy.

Wady

Dostrzegacie również pierwszą wadę tego konceptu. Odebranie znaczenia naturalnego czyli bilansującego 2 (ok. 11 pkt do kolorowego otwarcia na poziomie 1 i 8-9 pkt do otwarcia partnera 1), obiecującego także zatrzymanie w głoszonym kolorze przeciwnika.

Drugą wadą dla niektórych jest wielość możliwości i lekko skomplikowana natura konwencji, choć to akurat może być także zaletą.

Przykłady przy założeniu stosowania Lebensohl’a

W	N	E	S
2	ktr	pas	2¹

W	N	E	S
2	ktr	pas	3²

W	N	E	S
2	ktr	pas	3/45/³

¹ Lebensohl (słabe lub silne), ² naturalne i bilansowe 4+ w sile 9-11 pkt, ³ z bilansu do gry, bez aspiracji szlemikowych

3 (z zatrzymaniem w kolorze przeciwnika) i 5/ = bez czterech kierów. A jak licytować z czwórką kierów? Patrz poniżej.

Mechanizm

pas

ktr

pas

3 = automat licytowany z siłą kontry wywoławczej
3 = objaśnienie kontry od 17-18+
3 = ręka z zatrzymaniem pikowym, możliwy longer treflowy
4 = silna ręka zorientowana na grę kolorową z aspiracjami szlemikowymi
3 = oznacza końcówkę w ręce na dowolnym składzie, kolorze

pas

ktr

pas

pas = SIGN-OFF na treflach (pasuj/popraw)
3 = SIGN-OFF na karach/kierach (pasuj/popraw)
3 = 12+ pkt, czwórka kier i brak zatrzymania w pikach
3 = 12+ pkt, czwórka kier i zatrzymanie w pikach
4 = aspiracje szlemikowe (5)6+ trefli/kar, czwórka kierów
4 = aspiracje szlemikowe, bo gdyby S chciał grać tylko końcówkę to zgłosiłby ją bezpośrednio w odpowiedzi na kontrę

Lebensohl po naszym otwarciu 1BA i wejściu przeciwnika starszym kolorem

Wprowadzając konwencję Lebesohl’a zmieniamy znaczenie dotychczasowej odzywki 2. Rezygnujemy z naturalnej licytacji 2 z bilansu czyli ok. 8-9 pkt na rzecz konwencyjnego 2 najczęściej o jednych z dwóch znaczeń:

ręka nieforsująca na jednym z nielicytowanych do tej pory kolorów (ale takim, którego nie mogliśmy zgłosić na poziomie 2)
forsing do końcówki na nielicytowanej starszej czwórce w dwóch wariantach (jeden wariant z trzymaniem w kolorze przeciwnika lub drugi wariant bez trzymania w kolorze przeciwnika)

Licytując 2 po wejściu 2 mówimy partnerowi, że mamy jedną z trzech rąk

¹ przygotowanie SIGN-OFF na młodszym kolorze, ² INWIT do końcówki z pikami lub ³ FORSING z zatrzymaniem kier

pas

pas¹ = słaba karta na treflach
3¹ = słaba karta na karach i chcemy grać tylko częściówkę
3³ = silna karta z czwórką pików z zatrzymaniem kier
3² = inwit na piątce pików
3³ = silna karta bez czwórki pików z zatrzymaniem kier

Pominięcie Lebensohl’a obiecuje kartę bez zatrzymania kierowego

W	N	E	S
1	2	?

3 = czwórka pików bez zatrzymania kier
3 = bez czwórki pików i zatrzymania kier

Jak licytować kartę z pikami?

ktr = czwórka lub bardzo słaba piątka pików
2 = NF, na niezłym kolorze 5+
2, a po automacie 3 partnera 3 to INWIT na niezłej piątce
3 = FORSING na dobrej piątce
4 = SIGN-OFF, duży texas na szóstce i chęć gry jedynie 4

Kilka przykładów rąk z pikami




	1

	KW82
	76
	DW96
	1092




	2

	W8732
	76
	76
	KW109




	3

	KW1074
	72
	97
	W1098




	4

	DW982
	3
	K1076
	876




	5

	KDW87
	76
	D976
	109




	6

	ADW98
	76
	76
	W1098




	7

	AW1087
	7
	A97
	D1092




	8

	KDW107
	32
	A976
	32

1 i 2 = kontrujemy pokazując czwórkę pik lub bardzo słabą piątkę (co najwyżej inwit)
3 i 4 = chcemy grać jedynie częściówkę i wejdziemy nie forsująco 2
5 i 6 = inwitujemy przechodząc przez Lebensohl’a z niezłą piątką
7 i 8 = forsujemy do końcówki obiecując niezłą piątkę

PODSUMOWANIE

Jeżeli po naszych 2 (Lebensohl) i po partnerowych 3 zgłosimy:

kolor przeciwnika = silna wersja z drugą starszą czwórką z ZATRZYMANIEM w kolorze przeciwnika
3 = silna wersja bez alternatywnej starszej czwórki z ZATRZYMANIEM w kolorze przeciwnika
kolor, którego nie mogliśmy zgłosić wcześniej na poziomie 2 = słaba wersja na tym kolorze
zgłosimy kolor, który mogliśmy zgłosić na poziomie = inwit na tym kolorze

Współczesne trendy

Rozwój licytacji przyniósł nowe rozwiązania w postaci bardziej skomplikowanych konwencji, które utraciły jednoznaczność dawnych zapowiedzi. Lebensohl sprawdzał się kiedyś znakomicie w konfrontacji z prostymi monokolorowymi interwencjami i aby sobie radzić z nowymi wyzwaniami licytacji dwustronnej musiał zostać przemodelowany. Dobre rozwiązania lebensohl’owe dla nowych sytuacji kiedyś zaproponował Marek Wójcicki.

TRANSFERY WYPARŁY LEBENSOHL’A

Niestety odpowiedzialni za nowinki zawodowcy podążyli już drogą transferów i Lebensohl’a już chyba nikt nie rozwija. Problem jest dla przykładu widoczny w sekwencji 2 multi – ktr – rekontra jako licytowana obecnie do koloru (kiedyś 2). Można dalej w takich sytuacjach stosować Lebensohl’a. Na swobodnej jak proponuje Marek Wójcicki w przedziale 7-9 pkt jako coś w karcie i na wymuszonej po kontrze partnera słabe przygotowanie sign-off.

BILANSOWNIE

Lebensohl’a wymyślono dla ułatwienia bilansowania rąk, z którymi trudno złapać strefę. Pamiętajmy do jakiej minimalnej karty partnera licytujemy. Zwykle to będzie zwykłe otwarcie, a zatem 12 pkt. Po 1 minimum to 15 pkt. Po silnym treflu to już 18 pkt.

Lebensohl po multi i dwukolorówkach

Cytujemy tu w całości materiał opracowany w 2002 r. przez Marka Wójcickiego.

OBRONA PO 2 MULTI A LEBENSOHL

Kontynuując porady, bazujące na problemach, jakie mogą powstać przy rozwiązywaniu „testów na zgodność”, publikowanych we wcześniejszych numerach naszego miesięcznika, chciałem omówić sytuacje, jakie mogą powstać po kontrze wywoławczej po otwarciu 2. Lebensohl jest przydatnym narzędziem także po otwarciu 2 multi i kontrze wywoławczej. Dogodnie jest przyjąć, że 2 licytowane przez partnera kontrującego jest zawsze Lebensohl’em – oznacza ręce typu „sign off a kolorem niższym od koloru skontrowanego” bądź „forsing do dogranej z czwórką w nie licytowanym kolorze starszym”. Przy takim ustawieniu, kontra na kolor zalicytowany przez przeciwników jest karna. Przyjęcie tego ustalenia implikuje niedogodność z rękami zrównoważonymi w sile 10-11 pkt z zatrzymaniem w kolorze przeciwnika – musi się z taka kartą albo kontrować karnie, albo od razu „golić” firmowe 3BA. Obecnie wśród czołówki powszechnie stosuje się dwie wersje kontry wywoławczej po 2 multi – pierwsza – „do pików” – gwarantuje fit kierowy. Według tego ustalenia, kontra na 2 oznacza kartę, z którą skontrowalibyśmy wywoławczo otwarcie „słabe 2” – w wariancie słabym gwarantuje trzy, a praktycznie cztery kiery, bądź jest kontrą objaśniającą. Z ręką w sile 12-15 pkt, z mniej niż trzema kierami musi się pasować. Druga wersja jest standardowa – kontra zapewnia fity w obu starszych, bądź jest objaśniająca. Wobec tego z siłą 12-15 pkt z dubletonem bądź krótkością w jednym kolorze starszym musi się na razie pasować. W zależności od tego, który z wariantów jest używany, dalsze sekwencje mogą się czasem różnić. Poniższe ustalenia mogą być w zasadzie bez specjalnych modyfikacji stosowane także po otwarciu 2 Wilkosza.

Oto szczegółowe omówienie poszczególnych pozycji licytacyjnych:

1.

W	N	E	S
2	ktr	2¹	?

¹licytacja „do koloru” partnera

Co by nie znaczyła kontra N, kontra S winna być propozycyjna, 2 nie forsujące, 3 inwitujące, pas słaby. Co do tego nie ma wątpliwości. Problem jest jeden – jak licytować z kartą typu „forsing do dogranej” z czwórką pików, a jak z kartą wystarczająco silną na końcówkę, ale bez czwórki pików i bez zatrzymania kier? Przyjęcie, że 2 jest Lebensohl’em rozwiązuje te problemy. Wtedy bezpośrednie 3/ jest mocno inwitujące, 10-11 pkt, 3 to jednoznaczny wywiad, a w 2 mogą być słabe (7-9 pkt) ręce na młodszej piątce i 11+ pkt z czwórką pików:

pas

ktr

pas

pas = 7-9 pkt, 5+ trefli
3 = 7-9 pkt, 5+ kar
3 = 11+ pkt, 4 piki z krótkością kier
3 = 11+ pkt, 4pp bez zatrzymania kier
3 = 11+ pkt, 4pp z zatrzymaniem kier
4 = 5+ pików, lekki inwit szlemikowy (na tzw. logikę…)

2.

pas

ktr

¹licytacja „do koloru” partnera

Tutaj już lebensohl jest praktycznie niezbędny, aby „łapać strefę” z młodszymi kolorami. Ponieważ pas byłby karny – wymaga pewnej siły i kierów, w Lebensohl’u musi być „sign off na młodszym kolorze” oraz forsing do dogranej z czwórką pików. Bezpośrednia licytacja 3/ jest inwitująca – obiecuje siłę 9-11 pkt.

pas

ktr

pas = SIGN-OFF na treflach
3 = SIGN-OFF karach, może być z czwórki, a w skrajnym przypadku nawet z trójki
3 = 11+ pkt, 4 piki z krótkością kier
3 = 11+ PC, 4 piki bez zatrzymania kier
3 = 11+ PC, 4 piki z zatrzymaniem kier

3.

pas

ktr

pas

¹licytacja „do koloru” partnera

Tutaj sytuacja jest prawie identyczna, jak wyżej. Do „złapania strefy” Lebensohl jest bardzo pomocny – odzywka 2 zawiera „sign off na młodszym kolorze” oraz forsing do dogranej z czwórką pików. Bezpośrednia licytacja 3/ jest inwitująca – obiecuje siłę 9-11 pkt. Po 2 i automatycznych 3 S licytuje jak w sekwencji opisanej wyżej.

Należy zauważyć, że kontra N była dana z opóźnieniem. Przy stosowaniu kontry „do pików” sekwencja taka mówi jednoznacznie o maksimum dubletonie kier. Przy stosowaniu kontry obiecującej fity w obu starszych, z kartą bez pików, a z kierami, w powyższej sekwencji powinno się wznawiać odzywką 2. Kontra sugeruje maksimum dwa kiery i 3-4 piki, w sile 13-15 pkt.

pas

ktr

pas

¹licytacja „do koloru” partnera

W przypadku stosowania ustalenia, że kontra wywoławcza w pierwszym okrążeniu jest „do pików”, kontra w powyższej sekwencji ma znaczny stopień karności, gdyż wyraźnie sugeruje brak fitu kier i pewną długość pikową (w przeciwnym wypadku padłaby kontra w pierwszym okrążeniu).

Niemniej również w tej sytuacji Lebensohl rozwiązuje problemy ze sprzedaniem siły. Także tutaj bezpośrednie 3// jest inwitujące – 9-11 pkt, a ze słabszą ręką musi się przejść przez 2, które poza wariantem „sign off na młodszym” i „sign off na kierach” może też zawierać ręce w sile na końcówkę z czwórką kierów.

[…]

4.

pas

ktr

pas

Tutaj także w przypadku stosowania kontry „do pików”, kontra ma lekki posmak karności – wyraźnie sugeruje brak fitu kier i pewną długość pikową (w przeciwnym wypadku padłaby kontra w pierwszym okrążeniu). Przyjęcia ustalenia, że stosuje się lebensohla, rozwiązuje wiele problemów ze zbilansowaniem połączonych rąk oraz uzgodnieniem kierów na dwóch czwórkach. Szczegółowe sekwencje powinny wyglądać jak w sekwencji poprzedniej.

5.

pas

ktr

S powinien mieć 3-4 kiery i maksimum dwa piki – świadczy o tym pas w poprzednim okrążeniu. I tutaj też Lebensohl jest przydatny – 2 służy wskazaniu słabej ręki z kolorem młodszym i silnej z czwórką pików.

Należy zauważyć, że jeżeli kontra pada z ręki, będącej po pasie, lebensohl nie ma sensu – jeżeli ręka kontrującego jest zlimitowana do przedziału 9-11 PC, nie ma sensu dzielenia włosa na czworo i różnicowanie sposobu licytacji z siłą 7-8 PC i 12-13 PC – szanse na końcówkę są niewielkie w obu przypadkach.

Przykładowo:

pas

2¹

pas

ktr

pas

E ma 8-11 pkt i W nawet z 13-14 pkt bez czwórki kierów nie ma powodu karać partnera za ożywienie i pędzić do końcówki. Nawet z taką siła powinien spokojnie licytować 3/. Dlatego w takiej pozycji 2 winno być naturalne.

Omówienia wymaga jeszcze jedna sytuacja:

W	N	E	S
2	ktr	pas	?

Załóżmy, że pas E „nic nie znaczy”, tzn. W systemowo musi odejść na 2 w starszy. Czy teraz pas S jest pasem karnym, czy po prostu oznacza słabość? Szanująca się para powinna mieć omówioną sekwencję tego typu. Wydaje się, że rozsądne jest przyjęcie, że pas oznacza słabość bez starszej czwórki (2 i 2 są także najsłabszą licytacją) i nie obiecuje kar. W musiałby mieć stalowe nerwy aby spasować, jeżeli pas E nie obiecywał kar. W tej sytuacji 3 powinno obiecywać pewne wartości…

Sytuacja jest diametralnie inna, jeżeli pas E jest warunkową akceptacją kontraktu 2 z kontrą (np. w razie zastania u partnera 3+ kar). Wtedy pas musi obiecywać długość karową i w zasadzie, także pewną siłę. Teraz znów Lebensohl będzie bardzo pomocny – poprzez sztuczne 2 można sprzedać sign off na treflach i silne ręce ze starszymi czwórkami. Przy stosowaniu lebensohla, 3 obiecuje siłę inwitu – 9-11 pkt.

I jeszcze jedna sekwencja jak z testu na zgodność:

W	N	E	S
2	pas	2¹	3

Co u Was oznacza 3 w powyższej sekwencji? Nie dla każdego jest to oczywiste. Z mojego doświadczenia mogę stwierdzić, że dogodnie jest przyjąć, że jest to licytacja naturalna.

Marek Wójcicki

SEKWENCJE, W KTÓRYCH PRZYDAJE SIĘ LEBENSOHL

Znając już istotę konwencji Lebensohl, warto jest ustalić, w których sekwencjach ona obowiązuje.

W	N	E	S
2	ktr	pas	2

W	N	E	S
–	1	2	2

W	N	E	S
1	ktr	2	2

po blokach 2/
po otwarciu 1
po sfitowaniu (często słabym) koloru przez przeciwników

Z pozycji otwierającego

Jest to pozycja nieco różniąca się od poprzednich, wskazująca kartę układową, na monokolorze w kolorze otwarcia lub układzie dwukolorowym, ale bez wyraźnych nadwyżek punktowych, z którą chcemy powalczyć w strefie częściówki. Mogą to być poniższe ręce:

pas

				K5
				AK3
				D1098763
				8

		5
		43
		AK763
		KDW43

Partner licytuje 3 jeśli dopuszcza grę w trefle lub wybiera 3. W konsekwencji, jeśli otwierający powtórzy swój kolor otwarcia lub zgłosi 3 oznaczać to będzie rękę nadwyżkową np.:

pas

				A5
				3
				KD109874
				AK98

		52
		KW3
		ADW763
		A3

Z pierwszą kartą zalicytujemy bezpośrednie 3, a z ręką drugą 3.

Po wznowieniu

ktr

pas

Lebensohl’a po wznowieniu stosujemy wówczas, gdy obrońca zalicytował kolor z przeskokiem na wysokości dwóch. Nie wiemy bowiem czy partner dysponuje solidną nadwyżką czy tylko wznowił licytację licząc na naszego potencjalnego „trapping passa”. Warto jest więc przekazać informację o sile naszej karty – a wtedy partner może zdecydować na jakim poziomie skończymy licytację.

Sekwencja jest mniej popularna w systemach WJ-owych z uwagi na zlimitowane otwarcia kolorowe, ale zdarzają się rozdania, w których jest przydatna na przykład, gdy otwierający posiada kartę: 2 AKW1053 KW10 A75

ktr

pas

ktr

pas

Jeśli gracz E będzie posiadał rękę słabą; 753 9 D98543 532 to zgłosi Lebensohl’a na karach i zatrzymamy się w kontrakcie 3. Jeśli natomiast E będzie posiadaczem ręki silniejszej; 864 D6 D973 K42 to zgłaszając 3 poinformuje nas, że „coś ma” i z łatwością zagramy dobrą końcówkę kierową. Gdyby partner miał słabą rękę z fitem kier (diagram nr 2) np. 87 632 7532 K974 przejdzie przez Lebensohl’a.

Inne sekwencje

Jest jeszcze wiele innych sekwencji, w których można stosować Lebensohl’a, ale wymagają one już ścisłego uzgodnienia w parze lub też wynikają ze stosowanych konwencji licytacyjnych np.

W	N	E	S
1	2	2¹	pas

Można grać ustaleniem, że 2 w tej pozycji oznacza forsing z fitem pikowym lub słabą kartę na kolorze młodszym. Partner licytuje 3 i gracz E pasuje lub poprawia na 3. Jeśli miał GF z fitem to zalicytuje 3.

Konwencja Lebensohl funkcjonuje w obszarze licytacji dwustronnej, zarówno w ataku, jak i w obronie. A jak trudno licytuje się, gdy przeciwnicy przeszkadzają, nie trzeba nikomu przypominać.

Quiz

1.

Co zalicytujesz z następującymi rękami po naturalnym bloku przeciwnika i kontrze partnera:

–

ktr

pas




	1

	976
	32
	D32
	KW932




	2

	9873
	5
	D32
	AK742




	3

	K9
	DW32
	K92
	6542




	4

	W9
	8762
	W10987
	AK




	5

	W943
	W32
	DW
	W842




	6

	AKW2
	3
	D6543
	432




	7

	1094
	1043
	109876
	A2




	8

	KDW82
	2
	10752
	D72

2.

Co zalicytujesz z następującymi rękami po wejściu 5-4 (5 kierów i 4+ mł.) przeciwnika:

W	N	E	S
1	2¹	?	pas




	1

	D976
	32
	D2
	K9532




	2

	98732
	5
	D32
	KD4




	3

	K9
	432
	1092
	KD654




	4

	W9
	876
	W109876
	K2




	5

	W943
	KW2
	KW2
	W82




	6

	AKDW2
	3
	D654
	W43




	7

	1094
	1043
	W876
	D62




	8

	KD1082
	2
	10752
	K72

2.

Co zalicytujesz z następującymi rękami po otwarciu przeciwnika 2 multi i kontrze partnera:

W	N	E	S
2	ktr	2	?




	1

	K97
	32
	72
	KD9532




	2

	92
	AK52
	432
	KD4




	3

	W9
	432
	1092
	KD654




	4

	W9
	876
	W109876
	32




	5

	D3
	KW10762
	KW2
	82




	6

	KW2
	KD32
	D654
	W4




	7

	1094
	1043
	W876
	D62




	8

	KD1082
	2
	10752
	K72